'Een omleiding moet zo kort mogelijk zijn'

Een omleiding is nodig als een weg moet worden afgesloten voor verkeer vanwege werkzaamheden. In het geval van Aanpak Ring Zuid bijvoorbeeld stelt een team verkeerskundigen van Aanpak Ring Zuid, aannemer Combinatie Herepoort en Groningen Bereikbaar een plan op. Daarin staat welke wegen dicht moeten en welke verkeersmaatregelen ze willen inzetten.

Er is een onderscheid tussen statische maatregelen, zoals verkeersborden, en dynamische maatregelen. “Daarbij moet je bijvoorbeeld denken aan het anders afstellen van verkeerslichten”, legt Niels uit. “Het omleidingsplan wordt eerst naar ons gestuurd, want wij als wegbeheerders moeten hier een akkoord op geven. Wij toetsen of het plan voldoet aan de landelijke richtlijnen en aan de afspraken die we samen hebben gemaakt. Bij grootschalige afsluitingen zoals van Aanpak Ring Zuid verwachten we dat de aannemer iets meer doet dan alleen wat verplicht is. Bijvoorbeeld op afstand borden met adviesroutes plaatsen, zodat de weggebruikers al geïnformeerd zijn voordat ze bij de omleiding terechtkomen. Als wij akkoord geven, kan de aannemer de maatregelen nemen die in het plan staan, zoals het plaatsen van de borden.” “Uitgangspunt bij een omleiding is dat deze zo kort mogelijk moet zijn”, vult Jan-Jakob aan. “Ook moet de omleiding over wegen gaan die geschikt zijn om tijdelijk extra verkeer te verwerken. Bij het afsluiten van een belangrijke weg stuur je het om te leiden verkeer in principe niet door een woonstraat, maar wel over wegen als de Paterswoldseweg, de Hereweg of de Eikenlaan.”

Niels en Jan-Jakob letten bij een verkeersplan altijd speciaal op de gevolgen voor fietsers. “Fietsers laten zich niet zo makkelijk omleiden”, weet Niels maar al te goed. “Ze lezen vaak helemaal geen borden. Waar het veilig kan, leiden we fietsers niet om. Als alleen het fietspad dicht is, leiden we ze vaak over de rijbaan. Dat doen ze toch wel en anders gaan ze wel over het trottoir. Voor de veiligheid attenderen we de andere weggebruikers: ‘pas op, fietsers op de rijbaan’. En als er genoeg ruimte is, maken we een afscheiding om het fietsverkeer af te schermen van de auto’s.” Bij fietsafsluitingen geven Groningen Bereikbaar en de Fietsersbond advies over de omleidingsmaatregelen. “De Fietsersbond vindt het bijvoorbeeld belangrijk om fietsers zo vroeg mogelijk te attenderen op een afsluiting, zodat ze hun route kunnen aanpassen. Nu is bijvoorbeeld de Muntingbrug in de stad voor langere tijd afgesloten. Daarvoor hebben we wel een stuk of dertig bordjes in de stad gezet, ook bijvoorbeeld langs de Laan Corpus den Hoorn en de Paterswoldseweg. Probleem hierbij is wel dat niet iedereen weet welke brug dat precies is. Wat zet je op het bord, dat is altijd een zoektocht. Een tijdje geleden hebben we op advies van de Fietsersbond een nieuw soort bord uitgeprobeerd, met daarop een situatieschets van de afsluiting. Dat haalde nog het nieuws, want veel mensen vonden die borden erg ingewikkeld. Pluspunt was wel dat het de aandacht trok. Maar we staan open voor nieuwe ideeën.”

Als een weg dicht moet waar ook bussen rijden, stemmen Niels en Jan-Jakob de afsluiting af met het OV-bureau Groningen Drenthe en met Qbuzz. Jan-Jakob: “Zij bepalen dan zelf of het nodig is om bijvoorbeeld haltes tijdelijk te laten vervallen. Over sommige wegen in de stad rijden zo veel bussen dat het heel lastig is om de bussen om te leiden. Dan kijken we of het mogelijk is de weg alleen voor bussen open te houden. Of we stellen als eis dat de weg alleen ’s avonds en ‘s nachts dicht mag, zodat het busvervoer overdag door kan gaan.”

Ook ambulances, brandweerwagens en politieauto’s krijgen natuurlijk extra aandacht van Niels en Jan-Jakob. “Bij een afsluiting informeren wij altijd de hulpdiensten”, zegt Niels. “We geven ook aan wat de alternatieve route is. Daarbij telt snelheid meer dan voor andere weggebruikers. Als een belangrijke weg opnieuw moet worden geasfalteerd, kan het zijn dat de hulpdiensten toestemming krijgen om in geval van nood door het werkvak heen te rijden.”

Soms wordt er bij een wegafsluiting voor gekozen om verkeersregelaars in te zetten, maar daar zijn Niels en Jan-Jakob terughoudend mee. “Een verkeersregelaar heeft als voordeel dat hij of zij een duidelijke aanwijzing kan geven en met de verkeersdeelnemers kan communiceren. Ook kan een regelaar inspelen op de situatie door bijvoorbeeld een lange stroom verkeer even door te laten rijden. Of een bus voorrang te geven. We zien verkeersregelaars puur als ondersteunend. Ook zonder verkeersregelaars moet het goed kunnen gaan. Daar ligt ook een taak voor de verkeersdeelnemers zelf. Goed opletten, veilig rijden en doen wat er op de borden staat.”

Dit artikel stond ook in de Groningen Bereikbaar-krant zomer 2022. Lees de hele krant hier